Mat 12 | KUD | STEP | Tapwalolowai Yeisu mayana taumulitao tanovi holanaena hilaulau, na ana taumulitaone hivahali, ta aiꞌai dova pegapega hiꞌabiloloidi na hiꞌaiꞌai.

Matthew 12

Yeisu iya Tapwalolo ana Taubada

(Maki 2:23-28; Luke 6:1-5)

1 Tapwalolowai Yeisu mayana taumulitao tanovi holanaena hilaulau, na ana taumulitaone hivahali, ta aiꞌai dova pegapega hiꞌabiloloidi na hiꞌaiꞌai. 2 Na hauganane Palisiwone hiꞌitadi, Yeisu hiwalo auline, hiwalo, ‘Taubada, hava vehabana ta am taumulitaone Tapwalolo ana loina hididiꞌwaine?’

3 Na Yeisu yadi walone iyemaiha, iwalo, ‘Buki Veꞌahihi ainai hileleyaꞌo Deivida vehabana ebe amvahili, amhanapui ebeha maꞌana geluwo hivahali, 4 ta Yaubada yana vadai iluwu ta beledi veꞌaveꞌahihina ivai ta hiꞌaꞌaine. Beledinane maꞌana loina, ebeha taupwaoli aꞌava adi talam hiꞌai na nigele teya yaiya. 5 Buki Veꞌahihi holanai loina hinage imiyamiya ebeha vada tapwalolo ana taupwaoliwo Tapwalolo ana loina hihoꞌehoꞌe, na hesi neta nigele pwanoli. 6 Yawalo moiha, vada tapwalolo ginauli mwalaꞌina, na hesi ehebo ginauli mwalaꞌi aliꞌalilina neta, 7 Yaubada yana walo ebeha, “Pwaoli nigele nuwagu na atemuyamuya hesi”. Ebe walo teina ana hanapu amhanahanapui, havena agu taumulitaone amꞌawaꞌawa yababaedi. 8 Wuwuna yau Tomowa Moihagu, Tapwalolo ana tauloina.’

Towaho nima giyogiyona

(Maki 3:1-6; Luke 6:6-11)

9 Tenem ainaena Yeisu ilau ta yadi vada tapwalolo ainai iluwu. 10 Na nemai towaho nimana giyogiyona ilobai. Na Palisiwone Yeisu ainai hipanivila hiwalo, ‘Taubada, vedova, howahowana na Tapwalolo ainai tomowa taꞌabiye namwanamwadi?’ Na hesi yadi panivila teina wuwuna ebeha Yeisu iwalo pwano, na ainaena hiveꞌewai tauloina mehenai.

11 Na yadi walo iyemaiha, iwalo, ‘Vedova omiu ebe teya mayana lagulagu ehebo mohimohili, na ahubenane Tapwalolo ainai guda holanai ibeꞌu, howahowana na iniulihini, bo nigele? 12 Eena lagulagu ginauli iuꞌiuna, na tomowa teina ginauli mwalaꞌina. Tapwalolo ainai howahowana paihowa namwanamwadi tapaihowaidi.’

13 Eeta Yeisu towahowa iwalo auline, iwalo, ‘Nimam utuwu’. Na towahone nimanane itautuwu ta inamwanamwauyone, dova hali nimanane. 14 Eena Palisiwone mayadi modiꞌini himahalava na hibom hiloiloina vedova ebe Yeisu hiꞌoiye mwalowoi.

Yaubada yana taupaihowa

15 Na yadi loina dawanine Yeisu bada ihanapuiyaꞌo, ainaena tupwa tenem ilauvehulu na ilalaune vali tupwai, na tomowa bagibagilidi himulitaei, na tenem ainai taulovala maudoidi iꞌaꞌabiye namwanamwadine, 16 na hinage iloinaedi havena hiwalowalo mahalavaei tomowa aidiyai. 17 Yana paihowa teina mwalona Aisaya tauwalo mahalava Yaubada yana walo iwalo mahalava mugaiyei, iwalo:

18 ‘Amꞌita yagu taupaihowa teina itaꞌitasipwana na ateguwena yavelauwei mayagu yaliyaya.
Aluꞌaluwagu yamwauwi ainai na loina dumwadumwaludi iwalo mahalavaedi taumiya ganamuli boda maumaudoidi aidiyai.
19 Iya mata nigele iyaꞌawa paꞌipaꞌiꞌi bo iyalohalohagali, bo dalava holanai iyaꞌauꞌaubabada alinana mwalaꞌinaena.
20 Tautapitapiya yadi digona lotalotagodudi nigele mata iyataꞌwataꞌwataedi.
Na hinage wodam butabutana nigele mata iyagabaei, ana higa ibom ainaena loina dumwadumwaluna iwahiyala,
21 yo hinage iya yehanaena taumiya ganamuli boda maumaudoidi hiyemidi.’

Yeisu na Tomodulele

(Maki 3:20-30; Luke 11:14-23, 12:10)

22 Ehebo towaho, mwalona alawai yadi paihowaena mehena higigibuine, na hinage memenana hibui, eeta hilawei Yeisu ainai na iꞌabiye namwanamwane, na mulitai towahonane ivetuwuni na iꞌaubabada na ivinunu. 23 Ainaena tomowa bagibagilidi nuwadi ipwanopwano na hiwalo, ‘Towaho teina Besinana towahona, Deivida yana huhuwena, nuwana?’

24 Na Palisiwone paihowa teina wasana hibenalei na hiwalo, ‘Nigele, na hesi alawaiwowa yadi taubada Tomodulele yana wahiyalaena aluꞌaluwa yababadi igebegebe mahalavaedi’.

25 Na Yeisu yadi nuwatuwu bada ihanapuiyaꞌo ta iwalo aulidi, iwalo, ‘Tomodulele iya ana geluwo nigele hiyagebe mahalavaedi’. Na hinage iwalo, ‘Ebe ehebo abaloina ainai tomowa hiwahewahei na hibom hiloloꞌalehauyoidi, mata abaloinanane itapiya na ibeꞌu. Dalava nuwana huhu hinage dova, ebe wahei imahalava, howola abo hitapiya na hibeꞌu. 26 Tomodulele hinage dova, ebe mayana bodao hibom hiloloꞌalehauyoidi mata yana abaloinane ibeꞌu. 27 Bada amwaloꞌo ebeha yau Tomodulele yana wahiyalaena aluꞌaluwa yababadi yagebegebe mahalavaedi, eeta yaiya yede yana wahiyalaena omiu ami geluwo higebegebe mahalavaedine? Tomodulele ainaena, bo nuwana Yaubada ainaena? Teina vehabana amnuwanuwatuwu na ebe amhanapui yau yaiya. 28 Na ebe Yaubada Aluꞌaluwana yana wahiyalaena aluꞌaluwa yababadi yagebegebe mahalavaedi, ainaena amhanapui ebeha Yaubada yana Abaloina bada imahalavaꞌo alimiyai.

29 ‘Abaꞌita towaho wahiwahiyalana yana vadai. Nigele howahowana na yaiya teya iluwu na yana tobwatobwa ivaidi, na hesi ebe ehebo towaho balavaiyena tauwahiyalane nimanane yo aenane ipai mugaiyedi na abo mulitai howahowana iluwu vadai ta yana tobwatobwane ivaidi.

30 ‘Ebe yaiyadiwo nigele hiyahaguhaguigau, hiya agu alehao. Na hinage yaiyadiwo hiya nigele baidaguwao ayapaipaihowa toyatoyawa, hiya yagu paihowa hiꞌabiꞌabiye yababa. 31 Eena teina yawalo iliꞌilimani alimiyai ebeha tomowa yadi pwanoliwo yo yadi walo yababadi maudoina Yaubada mata inuwahamuidi. Ebe Aluꞌaluwa Veꞌahihi hiꞌawa yabayababaei, mata nigele Yaubada iyanuwahamuidi. 32 Yau Tomowa Moihagu na ebe yaiya iꞌawa yabayababaegau Yaubada mata walonane inuwahamui, na ebe yaiya Aluꞌaluwa Veꞌahihi iꞌawa yabayababaei nigele howahowana Yaubada inuwahamui, hauga teina ainai na hauga hilalaoma aidiyai.’

Aiwa ainodi

(Luke 6:43-45)

33 Yeisu hinage iwalo aulidi, iwalo, ‘Aiwa ebe ausalana, ainona hinage namwanamwana, na ebe aiwa newanewalina, ainona hinage yababadi. Eeta aiwa ehebo ehebo ainodi aidiyena taꞌitaꞌita lobaidi.

34 ‘Omiu tauyababao dova weso natunao, ainaena nigele howahowana na walo namwanamwadi amꞌataidi, wuwuna maudoimiu yababamiu, na hinage yami nuwatuwuwone hava dova atemiyai himiyamiya hauga maudoina awamiyena himahamahalava. 35 Wuwuna towaho namwanamwana atenaena ginauli namwanamwadi himahamahalava, na towaho yababana atenaena ginauli yababadi himahamahalava.

36 ‘Na yawalo alimiyai ahubenanane Yaubada yana lauvetala ana hauga ainai omiu yami walo yababao maudoidi vehabadi Yaubada ipanivilaegomiu na vehabadi amwalo mahalavaedi. 37 Yam walo aidiyena Yaubada abo iꞌawa namwanamwaego bo iꞌawa yababaego.’

Veꞌiveꞌilala vehabana

(Maki 8:11-12; Luke 11:29-32)

38 Eeta loina ana tauveꞌitao yo tupwana Palisiwo Yeisu hiwalo auline, hiwalo, ‘Tauveꞌita, nuwanuwamai ebe veꞌiveꞌila ehebo upaihowai na aꞌita’.

39 Na Yeisu iwalo, ‘Yaso teina omiu yababamiu na mehemeheꞌayomiu, neta wuwuna veꞌiveꞌilala ambehabeha na ebeha aidiyena amhanapu iliꞌilimanigau ebeha Yaubada ainaena yalaoma, na mata nigele veꞌiveꞌilalaone amyaꞌitadi. Na hesi tauwalo mahalava Yona vehabana amnuwatuwu avivini, iya veꞌiveꞌilalaede vehabamiu, 40 wuwuna Yona ahubena tonuga na boniyai tonuga aidiyai yama mwalaꞌina diyanai imiyamiya, na yau Tomowa Moihagu hinage dova ahubena tonuga na boniyai tonuga baleꞌu holanai mata yamiyamiya.

41 ‘Howola abo Yaubada yana lauvetala ana ahubena ainai mata Ninevaone hitowolo na yasomiune teina hiveꞌewaigomiu, wuwuna Yona Ninevaone aidiyai iguguya na mumugadi yababadi aidiyena hinuwabui, na yawalo auligomiu teina ainai towaho teya ihae alili abo Yona. 42 Hinage dova alawata tupwa yalasi ainaena ilaoma Solomoni yana walo hanahanapu habi benaleina, na howola mata Yaubada yana lauvetala ana ahubena ainai itowolo na omiu teina yasone iveꞌewaigomiu, wuwuna iya amwaha daodaowena ilau Solomoni yana walo hanahanapu habi benaleina. Na yawalo auligomiu, teina ainai towaho teya ihae alili abo Solomoni.

Aluꞌaluwa yababana ilau gwaipileuyo towaho holanai

(Luke 11:24-26)

43 ‘Ebe aluꞌaluwa yababana towaho ehebo holanaena imahalava, mata towahonane inamwanamwa, na aluꞌaluwa yababanane imahalava maseleyai ilowolowouhi na yana abaꞌaiyawasi ibehabeha na ebe nigele iyalobai. 44 Mata aluꞌaluwanane ibom ainai iwalo, “Nuwana ana ita dova yalau gwaipileuyo yagu abamiyawa mugamugainawa ainai”. Eeta ilau gwaipile ta abamiyanawa ilobai wagawaga aꞌavana na masemaselena yo atuꞌatububunina. 45 Na ainaena ilau ta aluꞌaluwa hitau 7 yababa alilidi ilauvaidima ta baidanao hiluwu abamiyawa holanai himiya na abo hiꞌabiꞌabiye yababa ilimani, mwalona nigele dova. Omiu yasone teina dova na mata yami yababa himwalaꞌi alili.’

Yeisu hinana yo tahinao

(Maki 3:31-35; Luke 8:19-21)

46 Yeisu howola boda aidiyai iꞌauꞌaubabada na hinana yo tahinao hilaoma ta maseleyai hitowotowolo na hibehabeha vedova ebe ainai hiꞌaubabada. 47 Eeta ehebo towaho alinadi ilawei Yeisu ainai, na iwalo, ‘Tahimwone, hinamne baidadi nuwanuwadi na ebeha amꞌaubabada’.

48 Na Yeisu towahonane yana walo iyemaiha, iwalo, ‘Yaiya yede hinagu na yaiyadiwo tahiguwone?’ 49 Eena ana taumulitaone iꞌainima veleleyedi na iwalo, ‘Omiu teina hinaguwowede yo tahiguwowede. 50 Wuwuna ebe yaiyadiwo Tamagu galewai yana nuwatuwu himulimulitaedi, hiya tahiguwao nuhuguwao hinaguwao’.